Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 10 Μαρτίου 2016

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία παρέστη επίσης ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Dombrovskis.

Με βάση την οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργούμε τακτικά, εξετάσαμε διεξοδικά την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις νέες μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ οι οποίες καλύπτουν την περίοδο έως και το 2018. Ως αποτέλεσμα, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να λάβει δέσμη μέτρων στο πλαίσιο της επιδίωξης του στόχου που έχει θέσει για τη σταθερότητα των τιμών. Αυτή η συνολική δέσμη θα αξιοποιήσει τις συνέργειες μεταξύ των διαφορετικών μέσων και έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε να επιτευχθεί περαιτέρω χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης, να τονωθεί η χορήγηση νέων πιστώσεων και έτσι να ενισχυθεί η δυναμική της οικονομικής ανάκαμψης στη ζώνη του ευρώ και να επιταχυνθεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδο κάτω αλλά πλησίον του 2%.

Πρώτον, όσον αφορά τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ, αποφασίσαμε να μειώσουμε το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος κατά 5 μονάδες βάσης σε 0,00% και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης κατά 5 μονάδες βάσης σε 0,25%. Το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων μειώθηκε κατά 10 μονάδες βάσης σε -0,40%.

Δεύτερον, αποφασίσαμε να αυξήσουμε τις μηνιαίες αγορές στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων από 60 δισεκ. ευρώ που είναι σήμερα σε 80 δισεκ. ευρώ. Προβλέπεται ότι οι εν λόγω αγορές θα εξακολουθήσουν να διενεργούνται μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2017 ή αργότερα, εφόσον χρειάζεται, και πάντως έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο διαπιστώσει μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή του να διατηρεί τους ρυθμούς πληθωρισμού κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι αγορές περιουσιακών στοιχείων θα συνεχίσουν να διενεργούνται ομαλά, αποφασίσαμε επίσης να αυξήσουμε, από 33% σε 50%, το ανώτατο ποσοστό ανά εκδότη και ανά έκδοση που μπορεί να αποκτηθεί στην περίπτωση τίτλων που έχουν εκδοθεί από αποδεκτούς διεθνείς οργανισμούς και πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες.

Τρίτον, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας (investment grade) εκφρασμένα σε ευρώ που έχουν εκδοθεί από μη τραπεζικές επιχειρήσεις εγκατεστημένες στη ζώνη του ευρώ στον κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων που κρίνονται αποδεκτά για τακτικές αγορές στο πλαίσιο ενός νέου προγράμματος αγοράς ομολόγων του επιχειρηματικού τομέα. Αυτό θα βοηθήσει περαιτέρω ώστε οι αγορές περιουσιακών στοιχείων που διενεργούμε να επηρεάσουν τις συνθήκες χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας. Οι αγορές στο πλαίσιο του νέου προγράμματος θα ξεκινήσουν προς το τέλος του β' τριμήνου του 2016.

Τέταρτον, αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε μια νέα σειρά τεσσάρων στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙ) από τον Ιούνιο του 2016, διάρκειας 4 ετών η καθεμία. Αυτές οι νέες πράξεις θα ενδυναμώσουν τη διευκολυντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και θα ενισχύσουν τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, παρέχοντας περαιτέρω κίνητρα για χορήγηση τραπεζικών δανείων προς την πραγματική οικονομία. Οι αντισυμβαλλόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν ποσό έως το 30% του υπόλοιπου των αποδεκτών δανείων που θα έχουν χορηγήσει ως τις 31 Ιανουαρίου 2016. Το επιτόκιο των ΣΠΠΜΑ ΙΙ θα είναι σταθερό σε όλη τη διάρκεια κάθε πράξης και ίσο με το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης (ΠΚΑ) του Ευρωσυστήματος που θα ισχύει κατά τον χρόνο της άντλησης της ρευστότητας. Για τις τράπεζες των οποίων οι καθαρές χορηγήσεις υπερβαίνουν ένα όριο αναφοράς, το επιτόκιο που θα εφαρμόζεται στις ΣΠΠΜΑ ΙΙ θα είναι χαμηλότερο, ενδεχομένως εξίσου χαμηλό όσο το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων που θα ισχύει κατά τον χρόνο της άντλησης ρευστότητας. Δεν θα προβλέπεται υποχρεωτική πρόωρη εξόφληση στο πλαίσιο των ΣΠΠΜΑ ΙΙ και θα επιτρέπονται οι μετακινήσεις από τις ΣΠΠΜΑ Ι.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες προοπτικές για τη σταθερότητα των τιμών, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά ή σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο και πολύ πέραν του χρονικού ορίζοντα των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων που διενεργούμε.

Χωριστά δελτία Τύπου με περισσότερες λεπτομέρειες για τα μέτρα που έλαβε το Διοικητικό Συμβούλιο θα δημοσιευθούν σήμερα το απόγευμα στις 15.30 ώρα Κεντρικής Ευρώπης.

Επιπροσθέτως προς τα μέτρα που έχουν ληφθεί από τον Ιούνιο του 2014 και εξής, με τη συνολική δέσμη αποφάσεων νομισματικής πολιτικής που λάβαμε σήμερα, παρέχουμε σημαντική ώθηση στην πραγματική οικονομία από τη νομισματική πολιτική προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένοι κίνδυνοι που περιβάλλουν τον στόχο της ΕΚΤ για τη σταθερότητα των τιμών. Ενώ οι πολύ χαμηλοί ή ακόμη και αρνητικοί ρυθμοί πληθωρισμού είναι αναπόφευκτοι τους προσεχείς μήνες, ως αποτέλεσμα των μεταβολών των τιμών του πετρελαίου, είναι καίριας σημασίας να αποφύγουμε δευτερογενείς επιδράσεις εξασφαλίζοντας την επάνοδο των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδο κάτω αλλά πλησίον του 2%, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί πολύ προσεκτικά την εξέλιξη των προοπτικών για τη σταθερότητα των τιμών την προσεχή περίοδο.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ επιβεβαιώθηκε σε 0,3%, σε τριμηνιαία βάση, το δ΄ τρίμηνο του 2015, στηριζόμενος κυρίως από την εγχώρια ζήτηση, ενώ επηρεάζεται δυσμενώς από την αρνητική συμβολή των καθαρών εξαγωγών. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία ερευνών υποδηλώνουν ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν δυναμική της ανάπτυξης στις αρχές του 2016. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί με μέτριους ρυθμούς. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και τον ευνοϊκό αντίκτυπό τους στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, καθώς και από τη συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης χάρη στις προηγηθείσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Επιπλέον, η χαμηλή τιμή του πετρελαίου αναμένεται να παρέχει πρόσθετη στήριξη στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και στην ιδιωτική κατανάλωση, καθώς και στην κερδοφορία των επιχειρήσεων και στις επενδύσεις. Επιπροσθέτως, η κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ είναι ελαφρώς επεκτατική, αντανακλώντας εν μέρει τη λήψη μέτρων για τη στήριξη των προσφύγων. Ωστόσο, η οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από τις υποτονικές προοπτικές για την ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές, από τις ευμετάβλητες χρηματοπιστωτικές αγορές, από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον βραδύ ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Αυτές οι προοπτικές αντανακλώνται σε γενικές γραμμές στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Μαρτίου 2016, σύμφωνα με τις οποίες το ετήσιο πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,4% το 2016, 1,7% το 2017 και 1,8% το 2018. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Δεκεμβρίου 2015, οι προοπτικές για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έχουν αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα κάτω, αντανακλώντας κυρίως τις ασθενέστερες προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι κατά κύριο λόγο καθοδικοί και συνδέονται ιδίως με τις αυξημένες αβεβαιότητες σχετικά με τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, καθώς και με ευρύτερους γεωπολιτικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν -0,2% τον Φεβρουάριο του 2016, έναντι 0,3% τον Ιανουάριο. Όλες οι κύριες συνιστώσες του ΕνΔΤΚ συνέβαλαν σε αυτήν τη μείωση. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, με βάση τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί της ενέργειας, οι ρυθμοί πληθωρισμού αναμένεται να παραμείνουν σε αρνητικά επίπεδα τους επόμενους μήνες και να ανακάμψουν αργότερα εντός του 2016. Στη συνέχεια, υποβοηθούμενοι από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη, οι ρυθμοί πληθωρισμού αναμένεται να ανακάμψουν περαιτέρω. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί προσεκτικά την τιμολογιακή συμπεριφορά και τις μισθολογικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το σημερινό περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού δεν θα ενσωματωθεί σε μονιμότερη βάση σε δευτερογενείς επιδράσεις στη διαδικασία καθορισμού των μισθών και των τιμών.

Η γενικότερη αυτή πορεία αντανακλάται επίσης στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ του Μαρτίου 2016, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα διαμορφωθεί σε 0,1% το 2016, 1,3% το 2017 και 1,6% το 2018. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος του Δεκεμβρίου 2015, η προβολή για τον πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω, αντανακλώντας κυρίως την πτώση των τιμών του πετρελαίου τους τελευταίους μήνες.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ισχυρή αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3), καθώς ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 διαμορφώθηκε σε 5,0% τον Ιανουάριο του 2016 από 4,7% τον Δεκέμβριο του 2015. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 10,5% τον Ιανουάριο, έναντι 10,8% τον Δεκέμβριο.

Η δυναμική των δανείων συνέχισε την πορεία σταδιακής ανάκαμψης που παρατηρείται από τις αρχές του 2014. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (διορθωμένος ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 0,6% τον Ιανουάριο του 2016, από 0,1% τον Δεκέμβριο του 2015. Οι εξελίξεις στα δάνεια προς τις επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντανακλούν τη χρονική υστέρηση της εξέλιξης των δανείων σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) παρέμεινε σταθερός σε 1,4% τον Ιανουάριο του 2016. Συνολικά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2014 έχουν σαφώς βελτιώσει τις συνθήκες δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, καθώς και τις ροές χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαίωσε την ανάγκη να δοθεί περαιτέρω στήριξη στην πραγματική οικονομία από τη νομισματική πολιτική, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2%, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

Η νομισματική πολιτική επικεντρώνεται στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν πλήρως τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι υψηλή και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από αποτελεσματικές διαρθρωτικές πολιτικές. Συγκεκριμένα, η ανάληψη δράσεων για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης επαρκών δημόσιων υποδομών, είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των επενδύσεων και την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ, αλλά και θα καταστήσει τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων εξακολούθησε να είναι σχετικά περιορισμένη το 2015. Χρειάζεται επομένως επίσπευση των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών στις περισσότερες χώρες της ζώνης του ευρώ. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί ζωτικό παράγοντα για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο δημοσιονομικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα, όλες οι χώρες θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η σύνθεση της δημοσιονομικής τους πολιτικής να είναι πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.