Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC,
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC,
Frankfurt nad Menem, 3 czerwca 2015 r.

Szanowni Państwo, wspólnie z wiceprezesem Constâncio mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, w którym wziął udział także wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

Na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej oraz zgodnie z zapowiedzią przyszłego nastawienia polityki pieniężnej postanowiliśmy pozostawić podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian.

Jeśli chodzi o  niestandardowe środki polityki pieniężnej, realizacja programów skupu aktywów przebiega bezproblemowo. Jak już wcześniej wyjaśnialiśmy, skup ten – na kwotę 60 mld euro miesięcznie – ma być prowadzony do końca września 2016 r., a w każdym razie tak długo, jak długo nie stwierdzimy trwałego dostosowania ścieżki inflacji odpowiadającego naszemu celowi inflacyjnemu: poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie. Przy ocenie, czy takie dostosowanie już nastąpiło, Rada Prezesów będzie kierować się przyjętą strategią polityki pieniężnej i skupiać na trendach inflacyjnych, a pomijać fluktuacje pomiarów inflacji (zarówno wzrosty, jak i spadki), jeśli uzna, że są one przejściowe i nie wpływają na średniookresowe perspektywy stabilności cen.

Zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej przyczyniły się do powszechnej poprawy sytuacji finansowej, odbicia oczekiwań inflacyjnych i złagodzenia warunków kredytowania firm i gospodarstw domowych. Teraz efekty tych środków zaczynają się przekładać na gospodarkę i przyczyniać do wzrostu gospodarczego, zmniejszania się niewykorzystanych mocy produkcyjnych oraz zwiększania akcji kredytowej i podaży pieniądza. Pełna realizacja wszystkich przyjętych przez nas środków zapewni niezbędne wsparcie gospodarce strefy euro, doprowadzi do trwałego powrotu inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie oraz pozwoli na mocne zakotwiczenie średnio- i długookresowych oczekiwań inflacyjnych.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. W I kw. 2015 r. realny PKB strefy euro wzrósł w ujęciu kwartalnym o 0,4%, po wzroście o 0,3% w IV kw. 2014 r. W ostatnich kwartałach motorem postępującego ożywienia był popyt wewnętrzny, zwłaszcza spożycie prywatne. Najnowsze wyniki badań ankietowych, obejmujące okres do maja, nadal wskazują na utrzymanie się w II kw. umiarkowanego trendu wzrostowego. Przewidujemy, że w nadchodzącym okresie ożywienie gospodarcze będzie się rozszerzać na kolejne sektory. Przyjęte przez nas środki polityki pieniężnej – wywierające korzystny wpływ na sytuację finansową – oraz postępy konsolidacji fiskalnej i reform strukturalnych będą nadal sprzyjać popytowi wewnętrznemu. Niski poziom cen ropy naftowej powinien też w dalszym ciągu korzystnie wpływać na realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i zyski przedsiębiorstw – a zatem na spożycie prywatne i inwestycje. Z kolei poprawa konkurencyjności cenowej strefy euro powinna sprzyjać popytowi eksportowemu. Z drugiej strony wzrost gospodarczy w strefie euro będzie prawdopodobnie nadal hamowany przez konieczne dostosowania bilansowe w różnych sektorach i wolne tempo reform strukturalnych.

Taka ocena jest również zasadniczo zgodna z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z czerwca 2015 r., według których roczny realny PKB ma w 2015 r. wzrosnąć o 1,5%, w 2016 r. o 1,9%, zaś w 2017 r. o 2,0%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z marca 2015 r. projekcje wzrostu realnego PKB w analizowanym okresie pozostają de facto niezmienione.

W wyniku naszych decyzji w zakresie polityki pieniężnej oraz kształtowania się cen ropy i kursu walutowego bilans czynników ryzyka związanych z perspektywami gospodarczymi strefy euro – choć w dalszym ciągu przeważają w nim czynniki spadkowe – stał się bardziej zrównoważony.

Na początku roku stopa inflacji osiągnęła minimum. Według szybkich szacunków Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro w maju 2015 r. wyniosła 0,3%, wobec 0,0% w kwietniu i ‑0,6% w styczniu. Na podstawie dostępnych informacji i bieżących cen terminowych ropy oczekuje się, że w najbliższych miesiącach roczna inflacja HICP pozostanie niska, po czym pod koniec roku wzrośnie, m.in. wskutek efektu bazy związanego ze spadkiem cen ropy pod koniec 2014 r. Później w 2016 i 2017 r. stopa inflacji powinna jeszcze pójść w górę, do czego będą się przyczyniać: oczekiwane ożywienie gospodarcze, oddziaływanie słabszego kursu euro oraz założenie wynikające z cen terminowych ropy, że w nadchodzących latach ceny tego surowca będą nieco wyższe.

Taka ocena jest również zasadniczo zgodna z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z czerwca 2015 r., według których roczna inflacja HICP ma wynieść 0,3% w 2015 r., 1,5% w 2016 r. i 1,8% w 2017 r. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z marca 2015 r. projekcję inflacji na 2015 r. skorygowano w górę, a projekcje na 2016 i 2017 r. pozostały bez zmian.

Rada Prezesów będzie w dalszym ciągu uważnie obserwować czynniki ryzyka wpływające na perspektywy sytuacji cenowej w średnim okresie. Będziemy koncentrować się przy tym na transmisji zastosowanych przez nas środków, a także na rozwoju sytuacji geopolitycznej oraz zmianach kursów walutowych i cen energii. Jesteśmy świadomi, że projekcje ekspertów są oparte na założeniu pełnego wdrożenia wszystkich środków polityki pieniężnej. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że wraz z wydłużeniem horyzontu projekcji zwiększa się ich niepewność.

W dziedzinie analizy monetarnej najnowsze dane potwierdzają wzrost dynamiki szerokiego pieniądza (agregatu M3). Roczna dynamika tego agregatu wzrosła w kwietniu 2015 r. do 5,3%, z 4,6% w marcu. Nadal podtrzymują ją najbardziej płynne instrumenty z tej kategorii: w kwietniu roczna stopa wzrostu wąskiego agregatu M1 wyniosła 10,5%.

Dynamika akcji kredytowej nadal stopniowo się poprawiała. Roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wyniosła w kwietniu 2015 r. ‑0,1%, po ‑0,2% w marcu, co oznacza dalszy stopniowy wzrost w stosunku do najniższego poziomu ‑3,2% z lutego 2014 r. Mimo to wzrost kredytów dla przedsiębiorstw pozostaje słaby. Nadal odzwierciedla to opóźnioną reakcję na zmiany cyklu koniunkturalnego, a także ryzyko kredytowe, czynniki związane z podażą kredytów oraz trwające dostosowanie bilansów w sektorach finansowym i niefinansowym. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) ponownie wzrosła i w kwietniu 2015 r. wyniosła 1,3%, wobec 1,1% w marcu. Zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej przyczynią się do dalszej poprawy kosztu kredytów dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz akcji kredytowej w całej strefie euro.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdza potrzebę utrzymania obranego kursu polityki pieniężnej i zdecydowanego wdrażania decyzji Rady Prezesów. Pełna realizacja wszystkich przyjętych przez nas środków zapewni podtrzymanie ożywienia gospodarczego w strefie euro i doprowadzi do trwałego powrotu inflacji w średnim okresie do poziomu poniżej, ale blisko 2%.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej akomodacyjne nastawienie przyczynia się do wzmocnienia aktywności gospodarczej. Jednak aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki. Jako że bezrobocie strukturalne w strefie euro jest nadal wysokie, a wzrost produktu potencjalnego – niski, obecne cykliczne ożywienie powinno być podtrzymywane przez skuteczną politykę strukturalną. Zwiększenie inwestycji, zatrudnienia i wydajności wymaga w wielu krajach przyspieszenia zarówno realizacji reform rynku produktów i rynku pracy, jak i działań na rzecz poprawy otoczenia biznesowego. Szybkie i skuteczne wdrożenie tych reform przy akomodacyjnym nastawieniu polityki pieniężnej pozwoli nie tylko osiągnąć wyższy i trwały wzrost gospodarczy w strefie euro, lecz także oczekiwać trwałego wzrostu dochodów. W ten sposób zachęci gospodarstwa domowe, by już dziś zwiększały spożycie, a przedsiębiorstwa – by rozwijały inwestycje, co przyczyni się do umocnienia ożywienia, które obecnie wynika z cyklu koniunkturalnego. W kwestii wskaźników fiskalnych przewiduje się, że głównie pod wpływem cyklicznego ożywienia i niskich stóp procentowych wskaźnik deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych dla całej strefy euro będzie się powoli obniżał: z 2,1% PKB w roku bieżącym do 1,5% w 2017 r. Wskaźnik deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych ma według oczekiwań stopniowo maleć: z 91,5% PKB w roku bieżącym do 88,4% PKB w 2017 r. Polityka fiskalna powinna wspierać ożywienie gospodarcze, a jednocześnie pozostawać zgodna z paktem stabilności i wzrostu. Pełna i konsekwentna realizacja paktu ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zaufania do naszych ram fiskalnych.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dokładny tekst uzgodniony przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.