Dostępność i akceptacja gotówki
Gotówka nadal odgrywa ważną rolę w społeczeństwie i jest niezbędna dla każdej gospodarki. Jak wynika z naszych badań, dla większości mieszkańców strefy euro ważne jest, by móc płacić gotówką, a pieniądz gotówkowy stanowi najczęściej stosowaną metodę płatności w punktach sprzedaży w strefie euro.
EBC i krajowe banki centralne ze strefy euro dążą do tego, by gotówka pozostała powszechnie dostępna i akceptowana. Dlatego z zadowoleniem przyjmujemy wniosek Komisji Europejskiej dotyczący nowego unijnego rozporządzenia mającego wzmocnić status banknotów i monet euro jako prawnego środka płatniczego. Wniosek ma na celu prawne zagwarantowanie w całej strefie euro dostępności i akceptacji gotówki.
Dostępność gotówki
Zapewnienie łatwego i wygodnego dostępu do gotówki pozwoli ochronić jej rolę jako prawnego środka płatniczego i zagwarantować dalsze stosowanie gotówki jako codziennej metody płatności. Wybór sposobu zapłaty może zależeć od tego, jak łatwo jest wypłacić pieniądze z konta bankowego.
Poszczególne kraje strefy euro odpowiadają za zapewnienie ludziom i firmom dostatecznego i skutecznego dostępu do gotówki o wszystkich nominałach na terenie całego kraju, w tym na obszarach miejskich i wiejskich.
Rola Eurosystemu
Gotówka emitowana przez krajowe banki centralne jest dostarczana do banków komercyjnych, by mogły one zaspokajać zapotrzebowanie na gotówkę ze strony klientów. EBC i krajowe banki centralne analizują poziom usług gotówkowych w całej strefie euro w celu identyfikacji ewentualnych niedociągnięć w dostępie do gotówki. Na przykład opracowaliśmy wspólną metodykę analizy dostępu mieszkańców strefy euro do usług gotówkowych w bankomatach i oddziałach banków. W razie potrzeby w krajach strefy euro mogą zostać wdrożone przepisy zobowiązujące banki komercyjne i inne instytucje do zapewnienia dostatecznego i skutecznego dostępu do gotówki.
Eurosystem ustanowił także zasady, które pozwalają bankom komercyjnym sprawnie wprowadzać banknoty ponownie do obiegu i ograniczać koszty obsługi gotówki. W krajowych bankach centralnych utrzymywane są również wystarczające rezerwy gotówki na zaspokojenie wszelkich nagłych i nieprzewidywalnych wzrostów zapotrzebowania na banknoty, np. w razie kryzysu lub tymczasowej awarii płatności elektronicznych.
Dbamy o to, by sprostać ciągłemu zapotrzebowaniu na banknoty euro. W strefie euro działa około 120 tys. oddziałów instytucji kredytowych i ponad 260 tys. bankomatów, w których można sprawnie i skutecznie wypłacić pieniądze.
Dodatkowe sposoby wypłaty gotówki
Gotówkę wypłaca się głównie w bankomatach i oddziałach banków. Dodatkowo, w niektórych krajach strefy euro, klienci mogą wypłacać niewielkie kwoty w sklepach.
Usługa cashback
W ramach tej usługi można poprosić przy kasie o doliczenie kwoty, którą chce się wypłacić, do wartości zakupów, a następnie dokonać płatności kartą debetową lub urządzeniem mobilnym i otrzymać daną kwotę w gotówce.
Usługa cash‑in‑shop
Dzięki tej usłudze można wypłacić gotówkę z konta w sklepie bez konieczności dokonywania zakupu.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Obejrzyj film, by dowiedzieć się, jak w praktyce działają usługi cashback i cash‑in‑shop.
Akceptacja gotówki
Banknoty i monety euro są prawnym środkiem płatniczym w strefie euro. To oznacza, że sklepy i inne firmy nie mogą odmówić zapłaty gotówką, chyba że obie strony uzgodniły wcześniej inną metodę płatności. Organy i usługodawcy z sektora publicznego też na ogół muszą akceptować gotówkę, chyba że przepisy prawa stanowią inaczej.
Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia, które doprecyzowuje status banknotów i monet euro jako prawnego środka płatniczego w prawie UE. We wniosku określono również nieliczne przypadki, w których można odmówić zapłaty gotówką, np. jeśli kasjer nie ma możliwości wydania reszty lub obie strony uzgodniły inną metodę płatności.
EBC z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia dla strefy euro i w wydanej opinii wyraża zaniepokojenie, że status banknotów i monet euro jako prawnego środka płatniczego może się osłabić, jeśli więcej sprzedawców będzie odmawiać przyjmowania płatności gotówkowych. Eurosystem analizuje poziom akceptacji gotówki w strefie euro i powiadamia właściwe organy o wszelkich ewentualnych nieprawidłowościach.