Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ
15 Απριλίου 2015

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου.

Βασιζόμενοι στην οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργούμε τακτικά και σύμφωνα με τις ενδείξεις που παρέχουμε για τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής, αποφασίσαμε να διατηρήσουμε αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.

Όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, στις 9 Μαρτίου αρχίσαμε να πραγματοποιούμε αγορές τίτλων του δημόσιου τομέα σε ευρώ στο πλαίσιο του διευρυμένου προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων που έχουμε θέσει σε εφαρμογή, το οποίο περιλαμβάνει επίσης τίτλους που έχουν εκδοθεί έναντι περιουσιακών στοιχείων (asset-backed securities – ABS) και καλυμμένες ομολογίες. Προβλέπεται ότι οι αγορές αυτές θα εξακολουθήσουν να διενεργούνται μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016 και πάντως έως ότου διαπιστώσουμε μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή μας να διατηρούμε τους ρυθμούς πληθωρισμού κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Κατά τη διενέργεια της αξιολόγησής του, το Διοικητικό Συμβούλιο θα ακολουθήσει τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής που έχει χαράξει και θα επικεντρωθεί στις τάσεις του πληθωρισμού, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τυχόν απροσδόκητες αυξομειώσεις του μετρούμενου πληθωρισμού εφόσον κρίνεται ότι είναι παροδικές και δεν επηρεάζουν τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τη σταθερότητα των τιμών.

Η εφαρμογή των προγραμμάτων αγοράς περιουσιακών στοιχείων εξελίσσεται ομαλά και ο όγκος των αγορών διαμορφώνεται σύμφωνα με το ανακοινωθέν ποσό των 60 δισεκ. ευρώ ανά μήνα. Επιπλέον, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει παράγουν πλέον αποτελέσματα. Σημαντική βελτίωση έχει σημειωθεί τόσο στις συνθήκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές και το κόστος εξωτερικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα τους τελευταίους μήνες όσο και στις συνθήκες δανεισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, παρατηρείται δε αύξηση της ζήτησης πιστώσεων.

Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, θα επικεντρωθούμε στην πλήρη εφαρμογή των μέτρων νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει. Χάρη σε αυτά τα μέτρα, θα συμβάλουμε στην περαιτέρω βελτίωση των οικονομικών προοπτικών, στην υποχώρηση του βαθμού υποαπασχόλησης των πόρων στην οικονομία και στην ανάκαμψη της νομισματικής και πιστωτικής επέκτασης. Όλες μαζί οι εν λόγω εξελίξεις θα οδηγήσουν σε μια διαρκή επάνοδο του πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα και θα στηρίξουν τη σταθεροποίηση των μεσομακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 0,3%, σε τριμηνιαία βάση, το τελευταίο τρίμηνο του 2014. Η εγχώρια ζήτηση, και ειδικότερα η ιδιωτική κατανάλωση, εξακολούθησε να αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα που συμβάλλει στη συνεχιζόμενη ανάκαμψη. Οι πιο πρόσφατοι οικονομικοί δείκτες, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων ερευνών μέχρι τον Μάρτιο, υποδηλώνουν ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ έχει αναπτύξει περαιτέρω δυναμική από τα τέλη του 2014. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές προοπτικές, αναμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί σταδιακά. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τη συνεχιζόμενη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, καθώς και από την πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, η μείωση της τιμής του πετρελαίου αναμένεται να εξακολουθήσει να στηρίζει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και, κατ' επέκταση, την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις. Επιπρόσθετα, η ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ αναμένεται να ωφεληθεί από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τιμών. Ωστόσο, η ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ είναι πιθανόν να συνεχίσει να επηρεάζεται αρνητικά από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον υποτονικό ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Αν και παρέμειναν καθοδικοί, οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονομικές προοπτικές για τη ζώνη του ευρώ έγιναν πιο ισορροπημένοι λόγω των πρόσφατων αποφάσεων νομισματικής πολιτικής, της πτώσης των τιμών του πετρελαίου και της υποχώρησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν ‑0,1% τον Μάρτιο του 2015, έναντι ‑0,3% τον Φεβρουάριο και ‑0,6% τον Ιανουάριο. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την αύξηση των τιμών του πετρελαίου σε όρους ευρώ από τα μέσα Ιανουαρίου. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) αναμένεται τους επόμενους μήνες να παραμείνει σε πολύ χαμηλά ή και αρνητικά επίπεδα. Οι ρυθμοί πληθωρισμού, υποβοηθούμενοι από τον ευνοϊκό αντίκτυπο των πρόσφατων μέτρων νομισματικής πολιτικής στη συνολική ζήτηση, από τον αντίκτυπο της υποχώρησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ και από την υπόθεση για επιδράσεις της βάσης σύγκρισης και κάπως υψηλότερες τιμές του πετρελαίου τα προσεχή έτη, αναμένεται να αυξηθούν αργότερα το 2015 και να επιταχυνθούν περαιτέρω στη διάρκεια του 2016 και του 2017.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί προσεκτικά τους κινδύνους που περιβάλλουν τις προοπτικές για την εξέλιξη των τιμών μεσοπρόθεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, θα επικεντρωθούμε ιδίως στη μετακύλιση των μέτρων νομισματικής πολιτικής στην οικονομία, καθώς και στις γεωπολιτικές εξελίξεις και στις εξελίξεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και στις τιμές της ενέργειας.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη σταδιακή επιτάχυνση του υποκείμενου ρυθμού αύξησης της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3). Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 επιταχύνθηκε σε 4,0% τον Φεβρουάριο του 2015, από 3,7% τον Ιανουάριο. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να προέρχεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 9,1% τον Φεβρουάριο.

Η δυναμική των δανείων επίσης βελτιώθηκε περαιτέρω σταδιακά. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) ήταν -0,4% τον Φεβρουάριο, έναντι -0,9% τον Ιανουάριο, εξακολουθώντας να ανακάμπτει σταδιακά από το κατώτατο επίπεδο ‑3,2% τον Φεβρουάριο του 2014. Στο πλαίσιο αυτό, η έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις του Απριλίου 2015 επιβεβαιώνει ότι οι βελτιώσεις στις συνθήκες χορήγησης δανείων στηρίζουν την περαιτέρω ανάκαμψη του ρυθμού αύξησης των δανείων, ιδίως για τις επιχειρήσεις. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η δυναμική των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παραμένει υποτονική και εξακολουθεί να αντανακλά τη χρονική υστέρηση που παρουσιάζουν οι εξελίξεις στα δάνεια σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο, παράγοντες στην πλευρά της προσφοράς πιστώσεων και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε περαιτέρω σε 1,0% τον Φεβρουάριο του 2015, έναντι 0,9% τον Ιανουάριο. Τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που θέσαμε σε εφαρμογή θα πρέπει να στηρίξουν περαιτέρω βελτιώσεις τόσο του κόστους δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά όσο και των ροών χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαιώνει την ανάγκη να εφαρμοστούν σθεναρά οι πρόσφατες αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου. Η πλήρης εφαρμογή όλων των μέτρων νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει θα παρέχει την απαραίτητη στήριξη στην ανάκαμψη της ζώνης του ευρώ και θα επαναφέρει τους ρυθμούς πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω, αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.

Η νομισματική πολιτική αποσκοπεί στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση συμβάλλει στη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν όλα τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι σε υψηλά επίπεδα και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από τα αποτελεσματικά μέτρα στην πλευρά της προσφοράς. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις, να ενισχυθεί η δημιουργία θέσεων εργασίας και να αυξηθεί η παραγωγικότητα, τόσο η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και εργασίας όσο και η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος πρέπει να ενταθούν σε διάφορες χώρες. Η ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αλλά και θα αυξήσει τις προσδοκίες για μόνιμη άνοδο των εισοδημάτων και θα ενθαρρύνει αφενός τα νοικοκυριά να επεκτείνουν την κατανάλωση και αφετέρου τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε περισσότερες επενδύσεις σήμερα, ενισχύοντας έτσι την τρέχουσα οικονομική ανάκαμψη. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο δημοσιονομικό μας πλαίσιο. Ενόψει της αναγκαιότητας να ενταθούν οι προσπάθειες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε ορισμένες χώρες, είναι επίσης σημαντικό να εφαρμοστεί αποτελεσματικά η διαδικασία μακροοικονομικής ανισορροπίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι υπερβολικές ανισορροπίες όπως έχουν εντοπιστεί σε επιμέρους κράτη μέλη.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.