Jak innowacje przyczyniają się do wzrostu?

27 czerwca 2017

Innowacje to istotny czynnik pobudzający wzrost gospodarczy. Są korzystne dla konsumentów, przedsiębiorców i gospodarki jako całości. Z czego to wynika? W jaki sposób innowacje przyczyniają się do wzrostu gospodarczego? Jak można pobudzać innowacyjność?

Co to są innowacje?

W ujęciu ekonomicznym innowacyjność to opracowywanie i wdrażanie nowych koncepcji i technologii, które poprawiają jakość towarów i usług lub zwiększają wydajność produkcji.

Klasycznym przykładem innowacji jest rozwój silnika parowego w XVIII w. Ten wynalazek znalazł zastosowanie w fabrykach i umożliwił produkcję masową, a także zrewolucjonizował transport kolejowy. Natomiast przykładem z bliższych nam czasów jest technologia informacyjna, która zmieniła sposób produkcji i sprzedaży towarów oraz świadczenia usług, a jednocześnie stworzyła nowe rynki i modele biznesowe.

Dlaczego EBC interesuje się tym tematem?

Głównym zadaniem EBC jest utrzymywanie stabilności cen. Realizuje on to zadanie, sterując poziomem stóp procentowych. W ten sposób wpływa na warunki finansowania gospodarki, a przez to – na ogólny popyt na towary i usługi. Jednak zdolność EBC do wypełniania swojego zadania zależy także od długoterminowego potencjału wzrostowego gospodarki, na który wpływa m.in. jej innowacyjność.

Ponieważ innowacyjność silnie oddziałuje na otoczenie gospodarcze, EBC śledzi jej rozwój oraz bada uwarunkowania ekonomiczne i społeczne.

Dlaczego potrzebujemy innowacji?

Jednym z najważniejszych efektów innowacji jest ich wpływ na wzrost gospodarczy. W dużym uproszczeniu: mogą one umożliwiać zwiększanie wydajności, czyli osiąganie większej produkcji przy takich samych nakładach. W miarę wzrostu wydajności wzrasta ilość towarów i usług, innymi słowy – gospodarka się rozwija.

Innowacje i wzrost wydajności przynoszą znaczne korzyści konsumentom i przedsiębiorcom. Razem z wydajnością rosną wynagrodzenia pracowników, więc mogą oni nabywać więcej dóbr. Jednocześnie przedsiębiorstwa osiągają większe zyski, co pozwala im inwestować i zatrudniać kolejnych pracowników.

Kiedy innowacje dają pełny efekt?

Innowacje rozpoczynają się zwykle od działania na małą skalę, np. wdrożenia nowej technologii w przedsiębiorstwie, które ją opracowało. Jednak żeby osiągnąć pełne efekty, nowe rozwiązanie musi znaleźć zastosowanie w całej gospodarce i przynosić korzyści przedsiębiorstwom z wielu sektorów i o różnej wielkości. Specjaliści nazywają ten proces dyfuzją innowacji.

Innowacje w strefie euro

Chociaż liczne innowacje miały swój początek właśnie w Europie i wiele nadal tu powstaje, bez wątpienia mamy potencjał do dalszego wzmacniania naszej innowacyjności. Według Globalnego raportu konkurencyjności opracowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne w pierwszej dziesiątce krajów świata znajdują się zaledwie trzy kraje strefy euro. Od pewnego czasu utrzymuje się różnica w wysokości środków przeznaczanych na prace badawczo-rozwojowe przez strefę euro i inne najważniejsze gospodarki rozwinięte.

Do tego dyfuzja innowacji w strefie euro wydaje się powolna. Niedawne badania przeprowadzone przez EBC wykazały np. istnienie dużej różnicy w wydajności między przedsiębiorstwami o najwyższych i najniższych wynikach w tym zakresie. Oznacza to, że o ile dobrze działające, pionierskie firmy są bardzo innowacyjne, o tyle tzw. maruderzy czerpią z innowacji tylko niewielkie korzyści.

Jak można pobudzać innowacyjność?

Środki strukturalne wspomagające innowacyjność to m.in. zwiększenie wydatków na prace badawczo-rozwojowe i inwestowanie w edukację, a także ułatwienie przedsiębiorcom zakładania nowych firm oraz szybsze wycofywanie z rynku podmiotów, którym się nie powiodło. Innowacyjność mogą wspierać także same przedsiębiorstwa przez inwestowanie w swoich pracowników i prowadzenie własnych prac badawczo-rozwojowych.