Η ΕΚΤ λαμβάνει περαιτέρω μέτρα για να ενσωματώσει την κλιματική αλλαγή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής της

4 Ιουλίου 2022

• Η ΕΚΤ θα αρχίσει να λαμβάνει υπόψη την κλιματική αλλαγή στις αγορές εταιρικών ομολόγων, στο πλαίσιο που διέπει τις εξασφαλίσεις, στις απαιτήσεις δημοσιοποίησης στοιχείων και στη διαχείριση κινδύνων, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της για το κλίμα.
• Σκοπός των μέτρων είναι η μείωση των χρηματοοικονομικών κινδύνων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος, η ενίσχυση της διαφάνειας και η στήριξη της μετάβασης προς την πράσινη οικονομία.
• Τα μέτρα θα επανεξετάζονται τακτικά προκειμένου να ελέγχεται ότι είναι κατάλληλα για τον σκοπό που υπηρετούν και ότι ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αποφάσισε να λάβει περαιτέρω μέτρα προκειμένου να συμπεριλάβει παραμέτρους που αφορούν την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος. Αποφάσισε να προσαρμόσει τις διακρατήσεις εταιρικών ομολόγων στα χαρτοφυλάκια που τηρεί το Ευρωσύστημα για σκοπούς νομισματικής πολιτικής και στο πλαίσιο που διέπει τις εξασφαλίσεις, να θεσπίσει απαιτήσεις δημοσιοποίησης στοιχείων σχετικών με το κλίμα και να βελτιώσει τις πρακτικές διαχείρισης κινδύνων.

Τα μέτρα αυτά έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι απολύτως συμβατά με τον πρωταρχικό στόχο του Ευρωσυστήματος για διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Σκοπός τους είναι να λάβουν καλύτερα υπόψη τους σχετιζόμενους με το κλίμα χρηματοοικονομικούς κινδύνους στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος και, σε σχέση με τον δεύτερο στόχο μας, να στηρίξουν τη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα. Επιπλέον, τα μέτρα μας παρέχουν επίσης κίνητρα στις επιχειρήσεις και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να ενισχύσουν τη διαφάνεια σε θέματα σχετικά με τις εκπομπές άνθρακα και να τις μειώσουν.

«Με αυτές τις αποφάσεις μετατρέπουμε τη δέσμευσή μας για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε πράξη» δηλώνει η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde. «Εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, λαμβάνουμε περαιτέρω συγκεκριμένα μέτρα για να ενσωματωθεί η κλιματική αλλαγή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής μας. Επίσης, στο πλαίσιο του εξελισσόμενου προγράμματος δράσεων για το κλίμα που έχουμε υιοθετήσει, θα ληφθούν περισσότερα μέτρα για την ευθυγράμμιση των δραστηριοτήτων μας με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού».

Αποφασίστηκαν τα ακόλουθα συγκεκριμένα μέτρα:

• Εταιρικά ομόλογα: Το Ευρωσύστημα επιδιώκει τη σταδιακή απεξάρτηση των χαρτοφυλακίων εταιρικών ομολόγων που τηρεί από τον άνθρακα, στο πλαίσιο μιας πορείας που ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Προς τον σκοπό αυτό, το Ευρωσύστημα θα κατευθύνει αυτές τις διακρατήσεις ομολόγων προς εκδότες με καλύτερες κλιματικές επιδόσεις μέσω της επανεπένδυσης των σημαντικών ποσών από εξοφλήσεις που αναμένονται τα προσεχή έτη. Οι καλύτερες κλιματικές επιδόσεις θα μετρούνται σε σχέση με τις μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τους πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών άνθρακα και τη δημοσιοποίηση βελτιωμένων στοιχείων σχετικών με το κλίμα.
  Στο πλαίσιο της αλλαγής κατεύθυνσης το μερίδιο των τίτλων στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος που εκδίδονται από επιχειρήσεις με καλύτερες κλιματικές επιδόσεις θα αυξηθεί συγκριτικά με το μερίδιο των επιχειρήσεων με πιο χαμηλές κλιματικές επιδόσεις. Αυτό αποσκοπεί στον μετριασμό των σχετιζόμενων με το κλίμα χρηματοοικονομικών κινδύνων στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος. Παρέχει επίσης κίνητρα στους εκδότες να δημοσιοποιούν βελτιωμένα στοιχεία και να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα στο μέλλον.
  Η ΕΚΤ αναμένει ότι τα μέτρα θα αρχίζουν να εφαρμόζονται από τον Οκτώβριο του 2022. Περαιτέρω λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν λίγο νωρίτερα. Η ΕΚΤ θα αρχίσει να δημοσιεύει, σε τακτική βάση, σχετικές με το κλίμα πληροφορίες για τα εταιρικά ομόλογα από το πρώτο τρίμηνο του 2023.
  Σε κάθε περίπτωση, το ύψος των αγορών εταιρικών ομολόγων θα εξακολουθήσει να καθορίζεται μόνο από παραμέτρους νομισματικής πολιτικής και τον ρόλο που διαδραματίζουν στην επίτευξη του στόχου της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό.
• Πλαίσιο που διέπει τις εξασφαλίσεις: Το Ευρωσύστημα θα περιορίσει το μερίδιο των τίτλων που εκδίδονται από φορείς με υψηλό αποτύπωμα άνθρακα και οι οποίοι μπορούν να παρέχονται ως εξασφάλιση από επιμέρους αντισυμβαλλόμενους όταν δανείζονται από το Ευρωσύστημα. Το νέο καθεστώς ορίων αποσκοπεί στη μείωση των σχετιζόμενων με το κλίμα χρηματοοικονομικών κινδύνων στις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος. Αρχικά, το Ευρωσύστημα θα εφαρμόσει αυτά τα όρια μόνο στα εμπορεύσιμα χρεόγραφα που εκδίδονται από επιχειρήσεις εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα (μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις). Και άλλες κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού μπορεί επίσης να συμπεριληφθούν στο νέο καθεστώς ορίων καθώς βελτιώνεται η ποιότητα των δεδομένων που αφορούν το κλίμα. Το μέτρο αυτό αναμένεται να εφαρμοστεί πριν από το τέλος του 2024 εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες τεχνικές προϋποθέσεις. Για να παροτρύνει τις τράπεζες και τους άλλους αντισυμβαλλόμενους να προετοιμαστούν εγκαίρως, το Ευρωσύστημα θα διενεργεί δοκιμές του καθεστώτος ορίων πριν από την πρακτική εφαρμογή του. Περισσότερες λεπτομέρειες, μαζί με το χρονοδιάγραμμα, θα ανακοινωθούν σε εύθετο χρόνο.
  Επιπρόσθετα, το Ευρωσύστημα, από εφέτος, θα λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή κατά την επανεξέταση των περικοπών αποτίμησης οι οποίες εφαρμόζονται στα εταιρικά ομόλογα που χρησιμοποιούνται ως εξασφαλίσεις. Ως περικοπή αποτίμησης νοείται η μείωση που εφαρμόζεται στην αξία των εξασφαλίσεων με βάση το επίπεδο κινδύνου τους.
  Σε κάθε περίπτωση, όλα τα μέτρα θα διασφαλίζουν ότι θα εξακολουθήσει να υπάρχει ευρύ φάσμα εξασφαλίσεων, προκειμένου η νομισματική πολιτική να συνεχίσει να εφαρμόζεται αποτελεσματικά.
• Απαιτήσεις δημοσιοποίησης σχετικών με το κλίμα στοιχείων για τις εξασφαλίσεις: Το Ευρωσύστημα θα κάνει αποδεκτούς μόνο εμπορεύσιμους τίτλους και δανειακές απαιτήσεις από επιχειρήσεις και οφειλέτες που συμμορφώνονται με την οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD) ως εξασφαλίσεις στις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος (μόλις εφαρμοστεί πλήρως η οδηγία). Καθώς σημειώνεται καθυστέρηση στην εφαρμογή της CSRD, τα νέα κριτήρια επιλεξιμότητας αναμένεται να ισχύσουν από το 2026.
  Η εν λόγω απαίτηση θα ισχύσει για όλες τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της CSRD. Θα συμβάλει στη δημοσιοποίηση βελτιωμένων στοιχείων και στην παραγωγή καλύτερων δεδομένων για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τους επενδυτές και την κοινωνία των πολιτών.
  Για να παροτρύνει τα ενδιαφερόμενα μέρη να ευθυγραμμιστούν με τους νέους κανόνες εγκαίρως, η ΕΚΤ θα διενεργήσει δοκιμές ένα έτος πριν από την πρακτική εφαρμογή.
  Ωστόσο, σημαντικό μέρος των τίτλων που μπορούν να παρέχονται ως εξασφαλίσεις στις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος, όπως τιτλοποιημένες απαιτήσεις και καλυμμένα ομόλογα, δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της CSRD. Προκειμένου να διασφαλιστεί η διενέργεια κατάλληλης αξιολόγησης των σχετιζόμενων με το κλίμα χρηματοοικονομικών κινδύνων και για τους εν λόγω τίτλους, το Ευρωσύστημα στηρίζει τη δημοσιοποίηση βελτιωμένων και εναρμονισμένων δεδομένων που σχετίζονται με το κλίμα όσον αφορά αυτούς τους τίτλους και, ενεργώντας ως καταλύτης, συνεργάζεται στενά με τις αρμόδιες αρχές για να το επιτύχει.
• Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων: Το Ευρωσύστημα θα ενισχύσει περαιτέρω τα εργαλεία και τις δυνατότητες που διαθέτει για την αξιολόγηση κινδύνων προκειμένου να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με ανάλυση της ΕΚΤ, παρά την πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, τα ισχύοντα πρότυπα δημοσιοποίησης στοιχείων δεν είναι ακόμη ικανοποιητικά.
  Με σκοπό τη βελτίωση της αξιολόγησης των κινδύνων που αφορούν το κλίμα από εξωτερικούς φορείς, το Ευρωσύστημα θα παροτρύνει τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να γίνουν πιο διαφανείς σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ενσωματώνουν τους κλιματικούς κινδύνους στις αξιολογήσεις τους και να λάβουν πιο φιλόδοξα μέτρα όσον αφορά τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης στοιχείων για τους κλιματικούς κινδύνους. Το Ευρωσύστημα βρίσκεται σε στενή επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές όσον αφορά αυτό το θέμα.
  Επιπλέον, το Ευρωσύστημα συμφώνησε ένα σύνολο κοινών ελάχιστων προτύπων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα εσωτερικά συστήματα πιστοληπτικής αξιολόγησης των εθνικών κεντρικών τραπεζών θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν τους σχετικούς με το κλίμα κινδύνους στις αξιολογήσεις τους. Τα εν λόγω πρότυπα θα αρχίσουν να ισχύουν στο τέλος του 2024.

Όσον αφορά το μέλλον, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει δεσμευθεί να επανεξετάζει σε τακτική βάση όλα τα παραπάνω μέτρα. Θα αξιολογεί τις επιδράσεις τους και θα τα προσαρμόζει, εφόσον κριθεί απαραίτητο, προκειμένου: (1) να επιβεβαιώσει ότι εξακολουθούν να εκπληρώνουν τους στόχους τους όσον αφορά τη νομισματική πολιτική, (2) να διασφαλίσει – στο πλαίσιο της εντολής του – ότι τα σχετικά μέτρα συνεχίζουν να στηρίζουν την πορεία προς την απεξάρτηση από τον άνθρακα για να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού και οι στόχοι της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα (3) να ανταποκριθεί στη μελλοντική βελτίωση των κλιματικών δεδομένων και στην κατάρτιση υποδειγμάτων ή στις αλλαγές του κανονισμού όσον αφορά τους κλιματικούς κινδύνους και (4) να αντιμετωπίσει πρόσθετες περιβαλλοντικές προκλήσεις, στο πλαίσιο της εντολής του για τη σταθερότητα των τιμών.

Οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν τις υποχρεώσεις που τους αναλογούν και να αντιμετωπίσουν τους κλιματικούς κινδύνους αυξάνοντας τα στοιχεία που δημοσιοποιούν και εξετάζοντας την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε σχέση με τις δεσμεύσεις τους να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα.

Οι παραπάνω αποφάσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για το κλίμα που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο του 2021. Οι εργασίες της ΕΚΤ προχωρούν όπως περιγράφεται στον οδικό χάρτη για το κλίμα και ενδέχεται να χρειαστεί να ευθυγραμμιστούν όταν και εφόσον τροποποιηθεί το χρονοδιάγραμμα της νομοθεσίας της ΕΕ.

Η ΕΚΤ περιλαμβάνει επίσης παραμέτρους που αφορούν την κλιματική αλλαγή σε τομείς του έργου της πέρα από τη νομισματική πολιτική, όπως μεταξύ άλλων στην τραπεζική εποπτεία, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την οικονομική ανάλυση, τα στατιστικά στοιχεία και τη στρατηγική βιωσιμότητας των εταιρειών. Με αυτήν τη δέσμευση, θέλουμε να κάνουμε την διαφορά επί της ουσίας, με τρεις τρόπους: (1) διαχείριση και μετριασμό των χρηματοοικονομικών κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και αξιολόγηση των οικονομικών επιπτώσεών της, (2) προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης προς στήριξη μιας συντεταγμένης μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και (3) προσφορά της εμπειρογνωμοσύνης μας για την προώθηση ευρύτερων αλλαγών στην οικονομική συμπεριφορά.

Μια συνοπτική παρουσίαση των δράσεων σε εξέλιξη περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα δράσεων της ΕΚΤ για το κλίμα (βλ. παράρτημα).

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στον κ. Daniel Weber, τηλ.: +49 172 8344 539.